Anne- baba olmak, her vakit dilimi için farklı gereksinimlerin gözetildiği, çocuklara farklı davranış biçimlerinin geliştiği, onlar için en âlâ olanın (!) daima bir değişim geçirdiği uzun bir seyahattir. 1900 lü yılların ortalarına dek süren savaşlar, salgın hastalıklar ve yoksulluk nedeni ile anne-babalar öncelikli olarak çocuklarının sağ kalmalarını ve temel yiyecek/giyecek gereksinimlerini karşılamaları üzerine uğraş sarf etmişlerdir. 70 yıllarda bu süreç siyasi atmosferden ziyan görmeden kurtarmak, 80’li yıllarda gelişen dünya nizamına ahenk sağlamakla geçmişti. 2000 li yıllardan itibaren ise hayatta kalma uğraşı yerini rekabetçi dünyada ideal/mükemmel çocuk yetiştirmek hedefiyle ‘onun yerine yaşama’ noktasına vardı.
Anne-babaların kendi çocukluk ve gençliklerinde yoksun kaldıkları şeylerden çocuğunun yoksun kalmaması, planlayamadıkları meslek planlarını çocuklarının gerçekleştirmesi, dünyanın gereğince inançsız bir yer olduğuna dair olan inançları nedeniyle gitgide daha hami olmaları, hatta onların ismine karar verme ve yapmaları gereken her şeyi yapıp, tüm sorumlulukları alıp, tüm sonuçlara katlanıp kısaca ‘Aşırı Ebeveynlik’ yapan beşerlerle dolu bir dünya kurulmuş oldu.
İyi anne-baba olmalıyım, çocuğum daima keyifli olsun, üzülmesin derken çocukların keşfederek öğrenmelerinin önüne geçildiği, yaşayarak öğrenme konusunda çocukların şevklerinin kırıldığı, seçim yapma talihlerinin olmadığı, en uygunun esasen anne babası tarafından belirlenen bir nizamda rastgele bir efor sarf etmeye paha bulmadıkları, sorumluluk alamayan, bireyselleşemeyen, karar vermekte zorlanan, ferdî gereksinimlerini karşılayamayan bir jenerasyon ortaya çıkmış oldu. Aileler tüm düzgün niyetleriyle çocukları için yaptıklarını düşünseler de farkında olmadan onların kişilik gelişimlerini olumsuz tarafta etkilemekte, aslında ‘sen yetersizsin, başaramazsın’ bildirisini vermektedir.
Sorumluluklarını alamayan, kendi kararlarını veremeyen çocuklar daima takip ve baskı altında hissettiklerinden kendilerini tabir etmekte zahmet çekerler, benliklerini gösteremezler. Girdikleri ortamda karar verebilme ve söz edebilme zahmetleri vakitle özgüven problemlerine, korku bozuklukları ve depresyona yol açabilmektedir. Yaşı kaç olursa olsun anne/baba bağımlı, toplumsal alanlarda zorlanan, hayatını idame etmekte zahmet yaşayan bireyler olarak yetişkinliğe geçerler.
‘Aşırı ebeveynlik’ cilt kaçınmak ve çocuğumuzun bağımsız bir birey olabilmesi için neler yapılabilir?
-
Onlara güvenmek
-
Onun bir birey olduğu kabul etmek, yaşayarak öğrenmesine müsaade vermek,
-
Sorumluluklarını almalarına vakit tanımak, onların yapması gereken ödev/oda toplamak/kıyafet – yiyecek seçimi vb… alanları onlara bırakmak,
-
Destekleyici ve cüret verici olmak, kusur yapmalarına ve yapılan yanılgıların sonuçlarını yaşamalarına müsaade vermek,
-
İstemedikçe yardımcı olmamak, tekliflerde seçimi onlara bırakmak,
-
Onlara ismine karar almamak, yalnızca yol gösterici olmak
-
Sevdiğinizi ve ne olursa olsun sürekli onun yanında olduğunuzu hissettirmek…
