Doğuştan kalça çıkığı (DKÇ), kalça ekleminin olağandışı gelişimi olup, uyluk başı topuzunun, kalça eklemi soketinin dışına çıkması olarak tanımlanır. Hastalarda kalça eklemi bağları gevşek yapıdadır.DKÇ’nın derecesi çocuktan çocuğa değişir. Kimilerinde topuz soketin içinde lakin gevşektir.Bazı çocuklarda ise büsbütün topuz, soketin dışında ve tam çıkık kelam bahsidir.
Yeni doğmuş bir bebek rutin muayeneleri sırasında GKÇ açısından denetim edilmelidirler. Doğumda bu durum tespit edilirse ekseriyetle düzeltilebilir. Çocuk yürümeye başlayıncaya kadar kalça çıkığı tespit edilemeyebilir. Bu basamağa kadar tespit edilemeyen kalça çıkıklarının tedavisi daha karmaşık ve meçhuldür.
Kalça çıkığı tedavi edilmediğinde bacaklar ortası uzunluk farkı ve “ördek vari” yürüyüş karşımıza çıkar. İlerleyen yaşlarda eklemlerde kireçlenme ve sakatlıkla sonuçlanır. Bilhassa 1,5 yaş öncesi başarılı tedavide kalça eklemi olağan işlevlerini kazanabilir. Ama 2 yaş ve sonrası geç kalınmış tedavilerde, kalça ekleminde kireçlenme meydana gelebilir.
Sebepler
- DKÇ’de ailesel yahut genetik faktörler ön planda olabilir. Çoklukla tek ve sol tarafta sık görülürse de, çift taraflıda olabilir;
- Kız
- Makat doğum
- Kundaklama
- İlk bebekler risk altındadır.
Klinik Bulgular
Kalça çıkıklı bebekler yürüyünceye kadar dışardan bir belirti vermezler. Bunun için her ebeveyn çocuklarını rutin olarak doktora götürüp denetimden geçirmelidir. Bunun dışında;
- Bacak uzunluk farkı
- Düzensiz deri kıvrımları
- Bir taraf kalçada daha az hareket
- Aksayarak yürüme kalça çıkığı açısından ebeveynlerde kuşku uyandırmalıdır.
Hekim Muayenesi
Yukarıdaki görsel ipuçlarının yanında hekiminiz özel kalça testleri yapacaktır. Kalça muayenesinde, dinleme ve hissetme ile kalçadan clunk (Kalçanın yerine oturması ve tekrar çıkması sırasında alınan sestir) sesi alınması değerlidir. Bebekler ve çocuklarda röntgen, yeni doğanlarda ise ultrason manalıdır.
Tedavi
Cerrahi olmayan tedavi
Çocuğun yaşına nazaran tedavi planlaması değişir;
Yeni Doğan
Bu yaş kümesinde özel bir kalça ortezi olan Pavlik Bandaj kullanılır. Bu bandaj, kalça ekleminde, topuzun soket içinde gelişimini sağlar. Tedavi müddeti 1 yada 2 aydır.
1 ila 6 aylık ortası Süt Çocukları
Bu yaş kümesinde da tedaviye Pavlik bandaj ile başlanılır. Ancak çocuk uyumsuz yahut tedavi başarısız olursa genel anestezi altında kalça-gövde alçısı yapılabilir.
Pavlik Bandaj
Cerrahi Tedavi
6 ay ve 2 yaş ortası Bebekler
Genel anestezi altında gövde-kalça alçısı yapılır ve bazen açık cerrahi ile de kalça eklemi yerine oturmak gerekebilir.
2 yaş ve sonrası çocuklar
Kalça eklemini yerine oturtmak için açık cerrahi kuraldır ve sonrası kalçayı yerinde tutmak için gövde- kalça alçısı yapılır.
Bu çocuklarda tedavi ve takip süreci, çocuk büyümesi devam edene kadar sürmektedir. Nizamlı aralıklarla röntgen sinemaları çekilir.