Her 1.000 doğumda bir görülen pes ekinovarus, erkek çocuklarında kızlara oranla daha sık görülür. Aileleri huzursuz eden bu hastalıkta tedaviye erken başlanması durumunda düzgünleşme oranı epeyce yüksektir.
Pes ekinovarus, ayak tabanının bacağa yanlışsız dönük olması halidir. Bebek doğuştan çarpık ayak olarak da tanımlanır. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte ailevi faktörlerin ve anne karnında bebeğin duruşunun tesiri vardır. Çok nadiren öbür doğumsal anomalilerle birlikte görülse de ekseriyetle tek başına rastlanan bir hastalıktır. Bebeklerin ayaklarının içe dönük olması ve ayak tabanının üst hakikat bakması yeni anne ve babaları endişelendirir. Fakat çok kolay uygulamalarla ayakların düzeltilebilmesi mümkündür.
Başka doğumsal anomalilerle birlikte görüldüğünde tedavi süreci farklılık gösterir. Tek başına görülen durumlarda doğuştan çarpık ayak hastalığında erken teşhis ve tedavi büyük kıymet taşır. Tedavide gecikme olması halinde hastalık kalıcı sakatlıklara ya da uzun ameliyat süreçlerine neden olabilir.
Gebelikte Fark Edilebilir
Hastalığın birinci tanısı, hamilelik esnasında, bayan hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından konabilir. Gebelikte fark edilemediği durumlarda da hastalık besbelli olduğu için tanısı kolaydır.
Sadece masajla, alçıyla ya da alçı ile birlikte uzmanların ufak müdahaleleri ile düzelebildiği üzere önemli ameliyatlar gerektiren hadiselere da rastlanabilir.
Tedavide altın standart: Ponseti Yöntemi
Hastalığın tedavisinde, doğum sonraki haftalık alçıya başlamak büyük kıymet taşır. Bu alçı tedavisine Ponseti Yolu denir. Dr. Ponseti kendi ismini taşıyan bu prosedürü geliştirerek, hastalığı yaşayan çocukları uzun ameliyat süreçlerinden kurtarmıştır.
Bu alçılama formülünde tedaviyi uygulayan çocuk ortopedisti, çocuğun ayağına Ponseti tekniğine nazaran her hafta değişen alçılar uygular. Birer hafta ortayla alçı konumunu değiştirerek evre kademe düzelmeyi sağlar. Bu süreç çocuğun ayağı tam olarak düzelinceye kadar devam eder. Ekseriyetle ayağın tam olarak düzelmesi için 4 haftalık alçı uygulaması kafidir. Lakin en fazla 8 haftalık bir uygulama ile gerekli güzelleşme sağlanır. Alçılama tedavisi bittikten sonra çocuğa 3 ay boyunca 23 saat kullanacağı Ortez ismi verilen, ayakkabıya benzeyen, ondan biraz daha büyükçe olarak tanım edilebilen bir aygıt giydirilir. Sonrasında da yalnızca geceleri olmak kaydıyla 4 yaşına kadar aygıt kullanılmaya devam edilmelidir.
Pes ekinovarus nüksedebilir!
Doğuştan çarpık ayak hastalığının en kıymetli komplikasyonlarından biri de tekrarlama özelliğinin olmasıdır. Alçılama tedavisinin muvaffakiyetle gerçekleşmesi akabinde aygıt kullanımı esnasında aileler zorlanabilmektedir. Bu süreçte hastalık tekrar görülebilir. Hastalık 2 yaşından evvel nüksederse yine Ponseti Prosedürü ile alçılama yapılır. 2 yaşından sonra nüksetmesi durumunda ameliyata varan tahliller gerekebilir. Yaş ilerledikçe ameliyatın zorluk derecesi de artmaktadır. Bu noktada ailelerin işbirliği büyük değer taşır. Pes ekinovarus hastası olan çocukların kemik gelişimleri tamamlanıncaya kadar çocuk ortopedistleri tarafından nizamlı takip edilmelerinde yarar vardır. Bu çocuklar güzelleştikten sonra hayatlarına olağan bir halde devam edebilir ve spor yapabilirler. Çocukluğunda bu hastalığı geçirmiş ve sonrasında ulusal sportmen olmuş bireyler de vardır.
