- DİKKAT EKSİKLİĞİ OBEZİTEYE YOL AÇIYOR
Yaptığınız tüm diyetlere karşın bir türlü kilo veremiyor, çok kilolarınızla obezite hududuna yaklaştıysanız; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunuz olabilir. Yapılan araştırmalara nazaran; yetişkin periyotta önemli obezitesi olanların %40’nda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olduğu görülüyor. Bu bireylerde, aşırı-tıkanırcasına yeme üzere dürtüsel davranış bozukluğu olduğu ve dikkat, tertip yeteneğinden mahrum oldukları için verilen diyetlerde başarısız oluyorlar. Us Psikiyatri Enstitüsü’nden Psikiyatrist Dr. Hakan Karaş, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve obezite ortasındaki münasebet hakkında bilgi verdi.
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Kilo Aldırıyor
Obezite dünyada olduğu üzere ülkemizde de gitgide artan bir sıhhat sorunu haline geldi. Diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları, inme, uyku apne sendromu ve kimi kanser tipleri obezitenin neden olduğu hastalıklardan yalnızca bazıları… Vücut kitle indeksiniz, yani boyunuza nazaran sağlıklı olan kilonuz, hududun ne kadar üzerindeyse siz de bu hastalıklar istikametinden o kadar daha fazla risk altına giriyorsunuz demektir. Gitgide artan sayıda araştırmalar dikkat dağınıklığı ve dürtü denetim bozukluğuna yol açan Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu hastalığının yalnızca çocuk ve ergenlerde değil yetişkinlikte de obezite nedeni olduğunu göstermektedir. Bu yüzden, obezitesi olanlar yalnızca depresyon ve tasa bozuklukları açısından değil, dikkat eksikliği olup olmadıkları tarafından de psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilmelidirler.
Çoklukla çocukluk hastalığı olan DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) hastalığı olanların yarısından fazlasında bu hastalık erişkinlik periyodunda de devam ediyor.
- Diyetlerinde Başarısız Oluyorlar
Araştırmalar hem çocukluk çağında hem de erişkinlik periyodunda dikkat eksikliği ve hipreaktivitenin obeziteye yol açtığını göstermektedir. Erişkinlik devrinde bilhassa önemli obezitesi olanların yaklaşık %40’ında dikkat eksikliği ve hiperaktivite hastalığı olduğunu görülmektedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite erişkinlik periyodunda daha sıkıntı teşhis edildiği için bu bireylerin diyet yapması ve obezitenin tedavi edilmesi de zorlaşmaktadır.
- Dürtüsel Davranış Bozukluğu Olduğu İçin Denetimsiz Yiyorlar
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bireyler dürtülerini denetim etmede zorluk yaşayabiliyorlar. Bu dürtü denetim sıkıntılarının başında; tıkınırcasına ya da denetimsiz yeme yer almaktadır. Araştırmalar obezite hastalarının yarısından fazlasında kontrolsüz/tıkınırcasına yeme bozukluğu olduğunu göstermektedir. Bir dürtü denetim sorunu olan tıkınırcasına yeme bozukluğu da dikkat eksikliği ve hiperaktivite ile yakından alakalı olduğu için, obezitede bu iki psikiyatrik rahatsızlık bir ortada bulunmaktadır.
- Yeme Bağımlılığına Neden Oluyor
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu beyinde dopamin yetersizliği ile bağlantılı olduğu için yeniden dopamin ile bağlı olan bağımlılıklar bu şahıslarda çok sık görülmektedir. Bağımlılık yapan hususlar beynin ödül merkezlerinde dopamini artırırlar. Araştırmalar; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olanlarda bilhassa kokain ve alkol bağımlılığı başta olmak üzere birçok bağımlılığa yatkınlık geliştiğini göstermektedir. Bu bağımlılıklara misal formda dikkat eksikliği ve hiperaktivite hastalarının birçoklarında yeme bağımlılığı görülür. Zira, yiyecekler tıpkı bağımlılık yapan unsurlar üzere dopaminin beynin uyarmasını sağlarlar. Hasebiyle bu hastalar için yiyecekler yalnızca keyif verici hususlar değil tıpkı vakitte eksik olan beyin uyarılmasını sağlayan şeyler olmaktadır.
- Mutlaka Tedavi Edilmeli
Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan çok kilolu obez diye isimlendirilen bir kişinin diyet ile kilo vermesi öteki obezlere nazaran daha zordur. Zira hem dürtüsellik bu bireylerde daha fazladır hem de diyet yapmak için gerekli olan dikkat ve tertip yeteneğinden daha mahrumdurlar. Tüm bunlardan ötürü ömür usullerini değiştirmekte daha çok zorlanırlar. Araştırmalara nazaran; dikkat eksikliği ve hiperaktivite tedavi edildiğinde hem çocuk ve ergenlerde hem de erişkinlik periyodunda kilo vermenin daha mümkün hale geldiğini ve bu bireylerin diyet, spor, toplumsal etkinliklere katılma üzere ömür biçimi değişikliklerini daha kolay yapabildiklerini göstermiştir. Günümüzde obezitenin tedavisi sırasında rutin olarak psikiyatri uzmanları kesinlikle yer almaktadır. Bu biçimde hem depresyon ve başka psikiyatrik rahatsızlıklar hem de dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olup olmadığı kıymetlendirerek tedavide daha olumlu sonuçlar alınmaktadır.
