Sağlıklı bir beşerde kandaki şekerin ve tansiyonun nasıl olağan bir kıymeti varsa korkunun da bedenimizde belirli bir düzeyde yaşanması gerekir.
Lakin tasa, hayatın bütün alanını kapsarsa ve daima hale gelirse, ülser, bağırsak sorunları ve egzama üzere ruhsal durumun tesirli olduğu hastalıkların ortaya çıkmasına sebep oluyor.
Hafif bir huzursuzluktan ağır dehşet hissedilmesine kadar çeşitli biçimlerde yaşanan derdin azı toplumsal hayatta ve iş hayatında başarıyı getirirken, fazlası da hastalıkları davet ediyor.
Tasanın bedenin alarm sistemi olduğunu söyleyen psikiyatri uzmanı Dr. Zeynep Pınar, “Sağlıklı ve iş görür olabilmek için kandaki şekerin ve tansiyonun nasıl olağan bir pahası varsa derdin da bedenimizde belirli bir seviyede bulunması gerekir. Buna olağan, fonksiyonel gerilim denir. Bu bize motivasyon sağlayan, ‘Dersini çalış-işe git’ diyen; hudut sistemimizin yönettiği bir durumdur. Dozunda bir tasa kişiyi üretici ve çalışkan yapar” dedi.
Telaşın olağan bir his olduğunu belirten Dr. Pınar, “Kaygı kişinin endişe verici yahut tehdit edici bir duruma karşı vermiş olduğu ruhsal ve bedensel bir yansıdır. Bu yansıyı vakit zaman her insan yaşar. Bir kaza atlatıldığında, imtihan öncesinde yahut topluluk önünde bir konuşma yaparken olduğu üzere. Lakin dert, hayatınızı daima ve bariz bir biçimde etkiliyorsa, aksatıyorsa, rahatsızlık haline gelmiş demektir. Bu durum 6 aydan fazla sürüyorsa tedavi edilmelidir” diye konuştu.
Telaş bozukluğu ortalama her 100 kişinin 5-6’sında gözlenir. Yaşla birlikte bireylerin dert duyarsızlığı azalmaktadır ve ileri yaşlarda görülme mümkünlüğü artmaktadır.
GÜÇ DEPOSUNU TÜKETİYOR
Daima yaşanan derdin güç kaybına neden olduğuna dikkat çeken Dr. Pınar, “Bazen iç çatışmalar bazen de dış çatışmalar tasa doğurur. Beden şuurlu yahut bilinçsiz telaş, dert ve öfke yaşarken de güç harcar” diye konuştu. Korkunun karışık bir sebep sonuç bağlantısı olduğunu hatırlatan Dr. Zeynep Pınar, kronik hastalıkların korkuyu artırdığını, artan korkunun da bedensel hastalığın gidişini olumsuz etkilediğini söyledi. Dr. Pınar, uzun vadeli olarak yaşanan telaş durumunun da astım, ülser, egzama, kolit, adet düzensizlikleri üzere tıpta psikosomatik hastalıklar olarak isimlendirilen duygusal çöküntülerle ortaya çıkan hastalıklara yol açtığını kelamlarına ekledi.
BELİRTİLERİ
Olayla alakası olmayan uygunsuz, gereğinden fazla ve denetim altına alınamayan kaygı hastalığın öncül belirtisidir. Kişi bu tasanın şuurunda olabilir ancak bu telaşını denetim altına alamaya bilir. Halsizlik, dikkat dağınıklığı, ağırlaşma eksikliği, en ufak seslerde bile irkilme ve uyku sorunları (uykuya dalamama ya da sık uyanma) öbür belirtilerdir. Bu belirtiler dışında hastada birtakım somatik belirtiler de gözlenebilir. Bunlar baş ve kas ağrısı, yutkunmada zorlanma, titreme ve seğirme, terleme, bulantı yahut sıcak basmaları olabilir.
OLUŞUM SÜRECİ
Ergenlik ve çocukluk devrinde başlayan telaş bozukluğu yavaş ve sinsi biçimde kendini gösterir. Hastalık belirtilerinde vakit zaman güzelleşmeler ve alevlenmeler gözlenmektedir. Kişi gerilimli bir olay yaşadığında belirtiler de artış gözlenebilir.
Hastalığın oluşmasında genetik faktörler, beynin kimyasal yapısındaki değişiklikler yahut çevresel faktörler tesirli olabilmektedir.
ERKEKLER İŞE BAYANLAR ALIŞVERİŞE!
Bayan ve erkekler telaşla baş etmeye çalışırken farklı reaksiyonlar verebiliyor. Dr. Zeynep Pınar, farklılığı şöyle özetledi: “Özellikle erkekler dertlerini; öfke, şiddete eğilim, alkol tüketimi, unsur bağımlılığı, sigara ve kumar ile tabir edebilirler. Bazen de işkolik olurlar. Bayanlar dertlerini; çok konuşma arbede, ağlama nöbetleri, çok alışveriş, sigara, alkol, fazla yemek, internet bağımlılığı halinde ortaya koyabilirler.”
TASAYI 5 ADIMDA YENİN
1. Yatışmaya çalışın: Kendinizi yatıştırmayı ve rahatlatmayı öğrenerek yaşadığınız hisleri tolöre edebilirsiniz. Şu yaşadıklarım sonunda geçecek fikri son derece faydalı olabilir. Telaşlarınız arttığında güçlü kalmaya çalışın; inancınıza sıkı sıkıya sarılın ve geçeceğini unutmayın.
2. Telaşın sebeplerini belirleyin: Kendinize dürüst olup sizde tasaya yol açan durumun gerçek sebebini ortaya çıkarmaya çalışın.
3. Sorunu çözün: Telaş tabiatı gereği bizi harekete geçirmeye ve sorunları çözmeye zorlar. Şayet sorun üzerinde kimi etkileriniz varsa, hesaplı bir halde harekete geçmek kısa vadede korkunun yatışması için mükemmel bir yol olabilir. Ne yazık ki bütün sorunlar çözülebilir değildir. Denetim eksikliği ve meçhullüğü yönetmeyi öğrenme bir başka kıymetli başa çıkma ve tedavi formülüdür.
4. Kendinize bedel verin: Kendimiz hakkında olumlu hisler yansıtmak tüm bağlantılarımızda hem bizi hem de muhatabımızı rahatlatan çok güçlü bir tesire sahiptir. En utangaç insan bile özündeki bedellerini öne çıkararak saygın bir toplumsal kimliğe sahip olur.
5. Gevşeyin: Kısa bir kas-gevşeme idmanı yapmak, diyaframdan (göğsünüzden değil) yavaşça nefes alıp vermek, dua etmek vücut ve zihni sakinleştirmek için epey yararlıdır.
Uzm Dr Zeynep Pınar
www.zeyneppınar.com
http://www.zeyneppinar.com/kaygi-bozuklugu-nedir/ ‘dan alıntıdır
