Günlük konuşma lisanında de sık kullanılan depresyon “depression” İngilizce bir sözdür ve Türkçe karşılığı “çöküntü, çökkünlük” demektir.Ruh sıhhati alanında çalışanlar bu kelimeyi daha geniş manada ruhsal bir hastalık ismi olarak kullanırlar.
Bazen şöyle bir kelam duyabilirsiniz “bugün depresyondayım”. Büyük ihtimalle kişi bu kelamla “bugün aykırı giden bir şeyden ötürü sinirliyim ya da üzüntülüyüm” demek istemektedir. Psikiyatride ise biz bu sözcüğü süreksiz durumlar için değil, kişinin yaşama sevincini daha uzun vadeli olumsuz etkileyen ve kişinin beyin kimyasıyla da bağlı olan duygusal çökkünlükler için kullanırız.
Depresyon her millette, her ülkede, her eğitim seviyesinde ve her ekonomik seviyede görülen bir hastalıktır. Depresyonun ortaya çıkma oranı bayanlarda erkeklerden bir kat daha fazladır. Bayanların yaklaşık %20’si hayatının rastgele bir devrinde depresyona girebilir. Depresyonu başlatan ya da ağırlaştıran çevresel gerilimler olabilir, lakin başlatıcı dış gerilim faktörü her vakit bulunmayabilir ve mecburî da değildir. Kimi şahıslar soy özelliği (genetik) olarak depresyona yatkındır. Bunların ailesinde ruhsal sorun çeken bireylerin oranı toplum ortalamasından daha fazladır.
Depresyon belirtilerinden daha geniş kelam edecek olursak; yaşama sevincini yitirme ve hayattan zevk almama, etraftan fark edilecek formda hüzünlü ve problemli bir hal içinde olma, dikkatini toplamada zorlanma, dalgınlık, hatırlama zorluğu, çabuk sonlanma ve çabuk ağlama, kendini güçsüz, yorgun ve bitkin hissetme, baş yahut bedenin başka yerlerinde ağrı hissetme, bir işe başlayamama, iş yapma isteğinde azalma, iştah azalması (bazen artışı), uykuya dalamama, geceleri sık uyanma, sabah erken ve yorgun uyanma (bazen çok uyku isteği), konuta kapanma, yalnız kalma isteği, kalabalıktan ve gürültüden rahatsız olma, alınganlık, karamsarlık, ümitsizlik, olumlu şeyler düşünememe, kendini kıymetsiz, yetersiz, yeteneksiz, hatalı hissetme, kendini yakışıksız görme, ölmek isteme üzere belirtiler sık görülür.
Tedavi edilmeyen depresyon birkaç hafta kadar sürebileceği üzere, birkaç ay, birkaç yıl ya da daha uzun müddet de devam edebilir. Bu hastalığın yük derecesi bireye nazaran değişir. Kimilerinde hafiftir ve kişinin günlük ömrü hafif seviyede etkilenir, etrafındaki bireylerce pek fark edilmez. Kimilerinde orta, ağır ya da çok ağır şiddette olabilir ve kesinlikle ayaktan ya da hastaneye yatırılarak tedavisi gerekir.
Depresyon sürecinde en korktuğumuz şey kişinin canına kıymasıdır (intihar). Bazen çok ağır durumlarda (psikotik özellikli depresyon) kişi evvel yakınlarını sonra kendisini öldürebilir yada öldürmeye teşebbüs edebilir.
Depresyon büyük ölçüde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavide hastanın muhtaçlığına nazaran çeşitli ilaçlar verilir. Ayrıyeten EKT (şok tedavisi), gün ışığı tedavisi, uğraş tedavileri, psikoeğitim, aile terapileri, çeşitli psikoterapiler ve toplumsal tedaviler de uygulanır.
Tedavi olmaya karar veren hasta ve hasta yakınlarının önünde ilaçlarla ilgili niyet planında kimi mahzurlar vardır. Bunların başta gelenleri; ilaçların bağımlılık yapacağı, ömür uzunluğu ilaca bağlı kalınacağı, ilaçların uyutucu-uyuşturucu olduğu vb. niyetlerdir. Bunların aslı astarı yoktur, söylentilerden ibarettir. Bu tıp söylentileri önemseyip tedavisiz kalmak her vakit hasta ve hasta yakınlarının aleyhine olmaktadır. Hayata daha olumlu ve daha hoş bir pencereden bakmak mümküm diyerek bu yazıyı bitirelim.
2 dakika okuma süresi
