Depresif Bozukluk

Depresyon (çökkünlük) insanın duygudurum hallerinden biridir (bakınız; merak

ettikleriniz=;depresyon). Makul bir dereceye kadar olağan kabul edilebilecek bu ruh hali, süresi

uzadıkça ve şiddeti arttıkça bir hastalık haline gelir. Ne vakittir olduğuna, çökkünlüğün

derecesine ve öbür ek belirtilerin varlığına nazaran, “major depresif bozukluk”, “minör depresif

bozukluk”, “kısa depresif bozukluk” vd. üzere isimler alır. Fakat hepsinin ortak noktası çökkün

duygudurumun artık sağlıklı hayat sürmeye müsaade vermemesidir.

Hasta, ömürden eskisi kadar keyif almıyor, hobilerini yapmak istemiyor, mesleğini gerektiği gibi

yapamıyordur. Beşerlerle görüşmek, bir yerlere gitmek, hatta en kolay şeyleri yapmak bile artık çok

zor gelir olmuştur. Uykusu bozulmuş, iştahı ve cinsel isteği azalmıştır. Kendini halsiz, bitkin

hissetmektedir. Hem hiç bir şey yapmak istemiyor hem de yapacak gücü kendinde bulamıyordur.

Geçmişte yaptığı yanlışları sorguluyor, şimdiki ömrünün ne kadar olumsuz olduğunu ve gelecekte

de bu meselelerinin düzelme umudu olmadığını düşünüyordur. Çabucak her şey ile ilgili karamsar ve

karamsardır. Bu mutsuzluğu, sakinliği dışarıdan da fark edilir derecededir.

Depresif ruh hali derinleştikçe bu şikayetlerin ve niyetlerin olumsuzluk derecesi de artar, tablo

“hafif” depresif bozukluktan “çok ağır” depresif bozukluğa gerçek ilerleyebilir. Hastalığın ciddiyeti

arttıkça hastaneye yatarak tedavi gerekebilir, zira kendine bakım değerli derecede azalmış ve

intihar riski artmıştır.

Depresif bozukluklar olumsuz bir ömür olayına bağlı olabileceği üzere ortada görünür bir sorun yok

iken de meydana gelebilir. Yapılan araştırmalarda depresyon ile kimi biyolojik etkenler arasında

güçlü kontaklar ortaya konmuştur. Örneğin, hudut sistemindeki serotonin, noradrenalin gibi

kimyasal hususların verimsiz fonksiyon görmesi, kimi hormonal anormallikler üzere. Yani birtakım bireyler

biyolojik özellikleri nedeniyle depresif bozukluk geçirmeye yatkındırlar. Bu nedenle ilaç

tedavilerinin depresyonun ortadan kaldırılmasında değerli faydaları vardır.

Bunun yanı sıra birtakım şahıslar mevsimlere bağlı olarak da depresif ruh haline girebilirler. Bilhassa kış

yaklaştıkça daha moralsiz, sakin, isteksiz olurlar. Çabucak herkeste aşikâr bir derece olabilen bu

değişiklikler kimi bireylerde çok bariz olur (“mevsimsel depresyon”) ve tedavi gerektirir. Gene

bir çok yeni annenin doğum sonrası yaşadığı “annelik hüznü” denilen tablo, kimi bayanlarda daha

şiddetli yaşanır (“doğum sonrası depresyon”) ve hem annenin hem de bebeğin sıhhati için zaman

kaybedilmeden tedavisi gerekir.

Bazı bireyler ise kişilik yapıları gereği depresif bozukluk geliştirmeye daha meyillidirler. Başkaları

için çok zorlanmadan başa çıkılabilecek ömür problemleri onlar için aşılması çok güç engeller

olarak yaşanabilir. Kişilik özelliklerinin gereğince güçlü olmaması ve savunma mekanizmalarının

immatür (olgun olmayan) olması onların çarçabuk depresif duyduruma girmelerine neden olur. Bu

bireylerin tedavisinde ilaçların yanı sıra psikoterapinin kesinlikle yer alması gerekir.

Depresif bozukluk çoklukla tekrarlayan ataklarla seyreden bir hastalıktır, bu nedenle tedavi ile

atağın iyileştirilmesinin yanı sıra atakların tekrarlamasının da önüne geçmek gerekir. Depresif

bozukluk tedavisinde ilaç tedavileri ve psikoterapiler aktifliği kanıtlanmış tedavi usulleridir. Çok

ciddi ve çabucak sonuç alınması gereken hallerde (ciddi intihar teşebbüsü, doğum sonrası ciddi

depresyon, psikotik özellikli depresyon gibi) hastane kurallarında yapılacak elektrokonvüzif tedavi

(EKT; şok tedavisi) ye başvurulabilir. İlaçlar kesildikten sonra da düzgünlük halinin sürmesi ve hastalığın

tekrarlama riskinin azalması için antidepresan ilaçların sistemli olarak en az 8-10 ay kullanılmaları

gerekir. Zira lakin bu müddetin sonunda ilaçlar gen seviyesinde tesir gösterebilir. Tedavinin

kalıcılığı için bu gen seviyesinde tesir gereklidir. İlaçların daha erken kesilmesi durumunda bu etki

oluşmayacak ve büyük ihtimalle hastalık tekrarlayacaktır.

Depresif bozukluk tedavisinde ve hastalığın tekrarlamasının önlenmesinde çeşitli psikoterapi

türlerinin (bilişsel-davranışçı psikoterapi, destekleyici psikoterapi, psikodinamik psikoterapi)

etkinliği gösterilmiştir. Tablonun tartısına ve hastanın özelliklerine nazaran uygun psikoterapi türü

seçilir.

Başa dön tuşu