Yeni eğitim-öğretim periyodunun başlaması ile birlikte birçok aileyi düşündüren en değerli şey çocuklarının ders çalışıp çalışmayacağı, çalışırsa kâfi olacağı mı ya da çalışmasının karşılığında istenen başarıyı sağlayıp sağlayamayacağı telaşıdır.
Ders çalışmak uygun fiziki koşulların ve disiplinin sağlanması ve çocuğun isteği ile vaktinde verilecek sorumluluk duygusu ile kazanılabilecek bir alışkanlıktır. Bu alışkanlığın kazanılması ta ki çocuğun kendi ayakları üstünde durmaya başladığı 1-1.5 yaşlarından itibaren verilecek inanç duygusu ile birebir alakalıdır. O devirdeki çocuklar her şeyi kendileri yapmaya çalışırlar, büyüdüğünü artık diğerlerine bağımlı olmaktan kurtulduğunu hem kendine hem de etrafındakilere göstermeye çalışır. Bu itimat duygusu çoğunlukla ebeveynler tarafından müdafaacı içgüdü ile başına bir şey gelir tasası ile engellenir. Daima çocuk uyarılır, ‘‘ yapma cıs, dokunma canın acır, çıkma düşersin, uff olursun’’ usulünde ikaza maruz kalır. Bu tavır çocuğun azmine o periyotta vurulmuş bir kilit üzeredir, okulun başlaması ile artık çocuğun başarması gerektiği daima hatırlatılır lakin çocuk bu itimadı yapılan engellemeler nedeniyle kendinde göremeyebilir. Bu nedenle çocukların merakı ve başarma azmi daima takdir edilmeli ve desteklenmeli yalnızca tehlikeli durumlarda açıklamalarla engellenmelidir. Özgüven ve merak, yapılacak takdir ve motivasyon çocuğun derse olan ilgisini epey olumlu etkileyecektir.
Bunların yanında çocuğun kendinden kaynaklanacak kimi durumlar ders çalışmayı ve başarıyı olumsuz tesirler. Bunlar çocuktaki Dikkat Eksikliği, Hiperaktivite Bozukluğu, Zeka Yetersizliği ve Öğrenme Bozukluğudur. Bunların tespit edilip uygun tedavi ve eğitim programlarına alınması gerekir.
Sanki ders çalışma sevdirilebilir mi?
Birçok anne babanın biz doktorlara sorusu sanki çocuğum ders çalışmayı niçin sevmiyor, her şeyi yapıyoruz, istediğini alıyoruz bir dediğini iki etmiyoruz fakat bir türlü sevdiremiyoruz, nasıl ders çalışmayı sevdiririz?
Ders çalışmak aslında birçok çocuk için hakikaten zevksiz ve güç bir misyondur. Çocuklar bu nedenle sıkıntı ve zevksiz olan işten kaçabildikleri kadar kaçmaya çalışırlar. Bunun yanında günümüzdeki teknolojik aletlerin (bilgisayar, cep telefonu, playstation) ve toplumsal medyanın tesiri bu zorluğu daha da arttırmaktadır. Çocukların ilgisini çekecek o kadar keyifli uyaran var ki çocuklarda bu uyaranlardan uzak durmakta zorlanmaktadır. Çocukları büsbütün bu uyaranlardan uzak tutmak yerine denetimli ve sonlu müddetlerde vakit geçirmeleri sağlanmalıdır.
Pekala çocukların çalışması için nasıl bir nizam sağlanmalı?
Hiçbir muvaffakiyet emek harcamadan gerçekleşmez, rastlantısal değildir, aşikâr bir vakit ve disiplinle lakin muvaffakiyet sağlanabilir. Bu disiplin yalnızca çocuktan beklenmemeli, birebir formda anne babalarda çalışmaya ortak olmalı en azından çocukların çalıştıkları saatlerde kendileri de gazete, kitap, mecmua üzere bir şeyler okuyarak onları motive etmeliler.
Okula sabah giden öğrenciler için okul dönüşü en az 1-1.5 saat kadar dinlenmeye vakit ayrılmalı, bu saatleri çocuğun kendi istediği halde geçirmesi sağlanmalı. Öğlenden sonra giden öğrenciler için ise ders çalışma programları daha çok sabah saatlerine ayarlanmalıdır. Çalışma yeri daima birebir ortam olmalı, masası dikkatini dağıtacak pencere kenarı üzere yerlerde olmamalı, masasında ders için gerekli araç gereç dışında öbür şeyler bulunmamalıdır.
Çocuğa gerçekçi, yapabileceği programlar oluşturulmalı, bu programlar muhakkak periyotlarda (haftalık, aylık) gözden geçirilmeli, gerçekleşme oranına nazaran yeni amaçlar oluşturulmalıdır. Ders çalışma programı evvelce ayarlanmalı; aşikâr bir saat çalışma, muhakkak bir mevzunun bitirilmesi ya da sorunun tahlili gayesi konmalıdır.
Maksatlar gerçekleştiğinde çocuk maddi olarak önemli seviyelerde olmayan lakin güzeline giden ödüllerle motive edilmeli (istediği bir sinemaya gitme, tv yada bilgisayarda geçirdiği müddetlerde aşikâr devirler için arttırıma gitme, istediği kıyafet yada ayakkabıyı alma v.b ).
Çocuğun gün içerisinde programına uyması durumunda daha fazla çalışması için ikazlarda bulunmaktan kaçınılmalı, şayet daha fazla çalışmasının mümkün olduğu kanaati ediniliyorsa bir sonraki gözden geçirme periyoduna kadar beklenmelidir.
Çalışmanın kâfi olmadığı ya da programların aksatılması durumunda ise caydırıcı cezalar uygulanabilir. Bu cezalar çocukların çok sevdiği şeylerden alıkonulması (bilgisayarın sonlandırılması, oyunların aşikâr periyot için oynatılmaması, TV mühletinin kısaltılması v.b), harçlığından kesilmesi ya da çok sevdiği bir oyuncağın, elbisenin, spor ayakkabının alınmaması üzere cezalar uygulanabilir.
Son analizde her ne olursa olsun karşımızdakinin çocuk olduğunu unutmadan, onu aşağılamadan diğerleri ile kıyaslamadan, daima emsal tabirlerle uyarmadan; kararlı olarak ondan net sözlerle ne istediğimizi konuşarak, onunda fikrini alarak planlama yapmalıyız.
Geleceğimiz olan çocuklarımızın memnun, özgüvenli ve başarılı olması dileğiyle….
2 dakika okuma süresi
