Bir çocukta depresyon belirtileri olduğu nasıl anlaşılır?
Depresyon, çağdaş dünyada hem yetişkinlerde hem de çocuklarda özel bir tesire sahip olan bir rahatsızlıktır. Ne yazık ki, kimi ebeveynler çocuk depresyonunu önemli olarak algılamazlar ve çoğunlukla da fark etmezler.
Depresyon, olup bitenlere karşı tam bir ilgisizlik geliştirebilen ve tıpkı vakitte birçok hastalık ve bozukluğun bedende köklenmesine sebep olabilecek uzun vadeli bir ruhsal rahatsızlıktır. Çocuklukta depresyonun olması bilhassa tehlikelidir, zira tedavi edilmeyen depresyon, hem ruhsal hem zihinsel hem de fizyolojik düzeylerde önemli belirtilere yol açabilir.
Çocuklar yetişkinlere nazaran olumsuz hayat olaylarına karşı çok daha hassastırlar ve bu olumsuz ömür olayları çocuklarda kalıcı tesirler bırakabilmektedir. Örneğin; daima latife maksatlı kilosu ile dalga geçilen bir çocuk ilerde önemli depresyon, anoreksiya yahut bulimia üzere sıkıntılı durumlarla karşı karşıya kalabilir. Çocuklar olayları yetişkinler üzere farklı açılardan ve sağlıklı biçimde değerlendiremeyebilirler. Ebeveynleri daima tartışan bir çocuk, bu tartışmanın nedeni olarak kendi varlığını görebilir ve olayın sorumlusu olarak gördüğü kendisine ziyan vermeye kadar varabilen bir boyutta depresyon geliştirebilir.
Çocukluk çağı depresyonu nedenleri ve belirtileri nelerdir?
Keskin yahut sistematik ruh hali mevcuttur. Örneğin; çocuğunuz okula gitmek için istekli görünürken yarım saat sonrasında kapıda durup okuldan nasıl bıktığı konusunda şikayet edebilir, konutta kalmak isteyebilir. Apansız favori oyunlarından uzaklaşabilir, toplumsal izolasyon olarak odasında sessizce oturur ve rastgele bir konuşmadan kaçınır. Kahkahalar akabinde birdenbire gözyaşlarına boğulabilir, sonluluk ve öfke belirtileri olarak kapıları sertçe vurma, ebeveyn yahut yakınlarına sözel patlamalar yahut ağlama halinde kendisini gösterebilir.
Akademik performansta ve okul muvaffakiyetinde düşme, konsantre olma ve odaklanmada zahmetler, uykuya dalmakta ve uyanmada zorluklar yaşayabilir, gece uykusunda kabuslar olabilir. Ümitsizlik hissi, reddedilmeye karşı hassasiyet artabilir. İştahta azalma yahut artma görülebilir. Tedavi ile düzelmeyen fizikî rahatsızlıklar (örneğin baş ağrıları, mide ağrıları), haksızlık yahut suçluluk duygusu, rahatsızlık ilerledikçe mevt yahut intihar fikirleri görülebilir. Fakat tüm bu belirtilerin tıpkı anda olması gerekmez. Aslında, birçok farklı yaş kümelerinde ve farklı şartlarda gerçekleşebilir. Az olmakla birlikte, küçük çocuklar da intihar etmeye çalışabilirler ve bunu öfke ya da hudut kriziyle dürtüsel, ani olarak yapabilirler.
Çocuklarda depresyonu tetikleyen durumlar nelerdir?
Çocuklarda depresyon yetişkinlerde olduğu üzere makul yaşamsal faktörler, örneğin hastalık, hayattaki beğenilen olmayan durumlar, aile içindeki sıkıntılar, etraf, ruhsal bozukluklara karşı genetik yatkınlık yahut biyokimyasal bir dengesizlik nedeniyle oluşur. Depresyon yalnızca süratli gelişen makus bir ruh hali değildir ve uygun tedavi olmadan kendi kendine güzelleşmesi güçtür.
Ebeveynlerinde depresyon görülen çocuklar, ebeveynleri sağlıklı olan çocuklardan çok daha erken devirde depresyon geçirebilmektedirler.
Çocuğunuzu depresyondan kurtarmak mümkün mü?
Çocuklarınızda en ufak bir depresyon belirtisi gözlemlerseniz ve bu belirtilerin iki haftadan fazla sürmesi halinde, bir psikiyatri uzmanı yahut uzman klinik psikologdan randevu almanız önerilir.
Psikoterapistin sizinle paylaşacağı müşahedeleri, sizinle (ebeveyn olarak) ve çocukla yapılan görüşmelerin yanı sıra, istişare sırasında yürütülen tüm ruhsal testlerin sonuçlarına bağlıdır. Öğretmenlerden, arkadaşlardan yahut sınıf arkadaşlarından elde edilen bilgiler çocuğun davranışındaki ani değişimi ve depresyon belirtilerini uzun bir müddet boyunca doğrulayabilir ve bunun için oyun terapisi ve çeşitli klinik sistemler ile çocuğunuzun yaşadığı depresyondan kurtulması sağlanabilir.
Psikoterapinin yanı sıra çocuğunuzla sistemli yürüyüşleri, gerçek beslenme, yoga yapmak ve teknoloji diyeti yapmak da destekleyici uygulamalar ortasındadır.
Çocuklarda depresyon durumunda ilaç tedavisi uygulanabilir mi?
Çocuklarda depresyon seviyesine nazaran yetişkinlerdeki üzere ilaç tedavisi yahut hastanede yatırılarak tedavi mümkün olabilmektedir. Bilhassa şiddetli seviyede depresyon, mevt ve intihar fikirleri tespit edilen durumlarda yatırılarak yahut ilaçla tedavi seçeneği kesinlikle değerlendirilmelidir.
Her çocuğun dünyada yaşananlardan bi haber olarak doğduğunu düşünürsek saf, bilgisiz ve yalnızca iç güdüleri ile hareket eden varlıklar olduğunu söyleyebiliriz. Bu durumda onları olumsuz hayat olaylarına ve depresyona sürükleyen etkenlerin kendi ebeveynleri ve toplumsal etraf olduğu kanısına rahatlıkla varabiliriz. Bu nedenle tedavide yalnızca çocuğun kendisi ile olan sürecin dışında ebeveynleri ve toplumsal etrafı ile de olan süreci pahalandırmak ve buna nazaran bir tedavi yolu izlemek en sağlıklı yaklaşım olacaktır.
Unutmayalım, çocuklar hayat döngümüzün ve dünyamızın geleceğidir. Çocuklar varoluşumuzun geleceğidir.