“Bütün çocuklar büyürler, biri hariç.” İskoç müellif J. M. Barrie’nin büyümeyi reddeden bir çocuğu husus alan Peter Pan isimli kitabı bu cümleyle başlar. Kahramanımız Peter Pan, Perisi Tinkerbell ve Captain Hook’un elinden kurtardığı Wendy ile birlikte Neverland’de yaşarlar. Peter Pan büyümeyi reddetmiştir. Sonsuza kadar bu büyülü ülkede yaşayacak ve çocuk olarak kalacaktır. Wendy de kendisini kurtaran bu uçarı gence abayı yakmıştır. Amma velakin öykünün sonu çok acıklı biter. İşte, Peter Pan Sendromu (Peter Pan kompleksi), büyüme korkusu olan çocuklarda ve olgun oldukları halde çocuk üzere davranan (sosyal açıdan) insanlarda görülen davranış bozukluklarına verilen isimdir. Sendrom 1983’de Dan Kiley isimli bir psikanalist tarafından bulunmuştur. Peter Pan Sendromu isimli kitap, bu sendromu ayrıntısı ile tahlil etse de, gerçek bir hastalık olarak tanınmamaktadır. Bu sendrom, en çok olgun yaşlardayken, toplumsal vazifeleri olduğu andan itibaren ortaya çıkmaktadır. En çok bekar insanlarda görülmektedir. Dan Kiley’e nazaran, bu sendroma küçüklükte maruz kalınan anne baskısı ve babanın otoritesizliği sebep olabilmektedir.
Bu sendrom başka kısımlara ayrılıyor:
10-15 yaş ortası: çocuk dış dünya ile temasını, endişe yüzünden, koparmaya çalışiyor. Vazifelerinden kaçıyor ve yalnız kalıyor.
16-22 yaş ortası: Kendini beğenme ve maçoluk hissediliyor.
23-25 yaş ortası: hayattan mutsuzluk ve rahatsızlık hissediliyor.26-30 yaş ortası: sendrom ilerliyor ve durum daha vahim oluyor.
45 yaşından itibaren: tekrardan çocuk olmaya çalışılıyor ve istenilmeyen hayat modundan uzaklaşılıyor.
Bumerang Nesli
Kurallarını sonuna kadar esnetebildiğimiz bir hayatın dağınık algoritmasını çözümlemek yerine oturtulmuş bir tertip Peter Pan’lere katiyen daha alımlı geliyor! Peter Pan Sendromu’nu detaylı incelediğinizde ise karşınıza ‘bumerang nesli’ olarak isimlendirilen büyümenin evrelerini tamamlayamamış bireyler çıkıyor.
Yuvadan uçamayan bu bireyler büyümenin beş adımı olarak gösterilen “okulu bitirmek, konuttan ayrılmak, para kazanmak, evlenmek ve çocuk sahibi olmak” üzere hususların yanına tik atamadan devam ediyorlar hayatlarına.
Ekonomik açıdan değerlendirdiğimizde aileyle yaşamak yeni kuşak Peter Pan’ler için lüks tüketim imkanlarını arttığı bir vaha. Çocuk-yetişkinlerin sayısının git gide artmasının bir başka nedeniyse tüm dünyada artan işsizlik. Lakin salt ekonomik nedenler bu süratli tırmanışı açıklamaya yetmiyor. Son 30 yılda değişen anne babalık kavramlarının da bu bahiste değerli bir var; “Artık ebeveynler sıkıntılar karşısında çocuklarından evvel davranıp çözmeye başladığı için gençler kendi kendine bir şeyler yapmayı unuttular. Çocuklarının bir çeşit bakıcısı haline gelen anne babaların sağladığı konfordan vazgeçmek yeni kuşak için pek kolay değil! Yorgun argın işten konuta geldiğinde yemeğinin hazır, eşyalarının pak ve ütülü olduğunu görmeyi kim istemez?” Öte yandan hayatın neler getireceğini kestiremeyen bumerang jenerasyonu, sorumlulukla yüzleşmek yerine Harry Potter, Alacakaranlık üzere seriler, The Simpsons ya da South Park üzere çizgi sinemalar, Playstation oyunlarıyla çocukluk ritüellerinin izini sürüyor.
Ebeveynlerimizle bağımlı bir alaka geliştirdiysek, dış dünya bize tehlikelerle dolu dehşetli bir yer olarak görünebilir. Lakin Dan Kiley, Peter Pan Sendromu isimli kitabında ‘koca bebekleri’ eğlenceli, alımlı, çok büyük bir sıklıkla da başarılı olarak nitelendirse de münasebet içinde karşısındakini düş kırıklığına uğratacağını söylüyor; “Bu sendroma yakalananlar duygusal açıdan olgun değildir. Aşk ya da sorumlulukla başı sıkıntıdadır ve bağlantıları her an krize hakikat gidebilir.” diyor.
